Οι περισσότεροι πιστεύουμε βαθιά μέσα μας ότι γνωρίζουμε πραγματικά τα όριά μας. Ξέρουμε πώς θέλουμε να μας συμπεριφέρονται, να μας μιλάνε και νοητικά γνωρίζουμε τα πράγματα στα οποία θέλουμε (ή πρέπει) να πούμε όχι. Σίγουρα γνωρίζουμε τα πράγματα που έπρεπε να ειπωθούν ή σε τι θέλαμε να πούμε ναι. Ωστόσο, όταν ήρθε η ώρα να το ΚΑΝΟΥΜΕ ή να πούμε αυτό που θέλαμε…..ΠΑΓΩΣΑΜΕ.
Όταν εμείς υποχωρούμε, δίνουμε την δυνατότητα να επεκταθούν και να εισχωρήσουν στον ζωτικό μας χώρο. Αν αντιδράσουμε νιώθουμε ότι κάτι δεν πάει καλά με μας ή είχαμε ενοχές. Όταν, όμως, μάθουμε ότι όλο αυτό αφορά το νευρικό μας σύστημα τότε θα μάθουμε να αντιδρούμε σωστά. Αυτό το άρθρο μπορεί να σας δώσει την κατανόηση ότι δεν υπάρχει τίποτα λάθος με εσάς. Είστε φυσιολογικοί ΚΑΙ απλά είστε σε μια αντίδραση του νευρικού συστήματος στην απειλή και αισθάνεστε ανασφαλείς. Ο εγκέφαλός μας είναι που μας παίζει αυτό το παιχνίδι ότι δεν είμαστε ασφαλείς. Είναι κυριολεκτικά αγώνας επιβίωσης. Στην πραγματικότητα, συχνά δεν γνωρίζουμε καν ότι πιστεύουμε αυτούς τους κανόνες του «καλού παιδιού». Είναι κρυμμένα βαθιά στο υποσυνείδητό μας και είναι τόσο φυσιολογικά για εμάς που πιστεύουμε ότι “αυτός ακριβώς είμαι”. Αλλά δεν είναι μόνο ποιος είσαι. Είναι μια απάντηση επιβίωσης που είναι σκληρά ενσωματωμένη σε όλους μας.
Σκεφτείτε ποια εμπειρία ζωής ή περίσταση μπορεί να έχει ξεκινήσει την αντίδραση σας στα όρια: Έχετε ξεχωριστή ανάμνηση για το πώς ανταποκρίθηκε ένας συγκεκριμένος ενήλικας όταν κάνατε κάτι λάθος ή νομίζατε ότι κάνατε κάτι λάθος ως παιδί; Σας φώναξαν όταν διακόπτατε τους ενήλικες που είχαν μια συνομιλία ή σας έδωσαν ένα χαστούκι; Υπήρξαν ορισμένα σχόλια που σας ταπείνωσαν ή υπονόμευσαν τον χαρακτήρα σας; Αυτές οι πρώιμες εμπειρίες της ζωής μας διδάσκουν για το πώς αντιδρούν οι άνθρωποι εάν φαίνεστε, διεκδικητικός ή πράος, επιθετικός ή παθητικός, παρών ή απών. Κατά τα πρώτα χρόνια της ανάπτυξής μας, διαμορφώνεται το θεμέλιο ή το οριακό σχέδιο του πώς κατανοούμε τον κόσμο και τους ανθρώπους σε αυτόν. Αν μάθουμε ότι οι άνθρωποι που είναι μεγάλοι και επιθετικοί και εμείς εξαρτιόμαστε από αυτούς για τη φροντίδα και τη διατροφή μας, τότε σύντομα μαθαίνουμε να υιοθετούμε μια πιο ευχάριστη και ήπια στάση για να ηρεμήσουμε τον επιτιθέμενο. Παγώνουμε αντί να ανταποκρινόμαστε γιατί με το πάγωμα νιώθουμε πιο ασφαλείς. Η ζωή έχει να κάνει με τη δημιουργία υγιών προσκολλήσεων, ώστε να μπορούμε να βιώσουμε αληθινή σύνδεση και ότι ανήκουμε. Ως παιδί, θέλαμε να νιώσουμε ένα υγιές δέσιμο με τη μητέρα μας, ωστόσο, η μητέρα μας δεν ήταν διαθέσιμη για μια ζεστή και στοργική σύνδεση. Έλεγχε τη συναισθηματική θερμοκρασία του σπιτιού, συχνά εμποτίζοντας το με ψυχρές, επικριτικές και σκληρές αντιδράσεις. Συχνά μας έκανε να αισθανόμαστε σαν βάρος ή να ντρεπόμαστε για τον εαυτό μας αν ήμασταν πολύ δυνατοί, πολύ έξυπνοι, με έντονη παρουσία. Η έλλειψη σύνδεσης και η σκληρότητα που εισπράτουμε από τη μητέρα μας μας προκάλεσε μια αντίδραση παγώματος η οποία ήταν ενστικτώδης και ακούσια. Στιγμιαία νιώθουμε μια αποσύνδεση από το σώμα μας όμως η πολλή φόρτιση από την επιθυμία να αντιδράσουμε και να πούμε την αλήθεια μας δεν εκδηλώνεται. Αυτό που είναι σημαντικό να σημειωθεί είναι ότι ο απώτερος στόχος της αντίδρασης του παγώματος είναι να αποφευχθεί η αίσθηση επώδυνων συναισθημάτων. Καθώς μεγαλώνουμε, απενεργοποιείται ο διακόπτης που ρυθμίζει την επαφή μας με τα συναισθήματα, τις αισθήσεις και τις σχέσεις μας. Το σώμα μας αποφασίζει ότι το καλύτερο πράγμα που μπορούσε να κάνει για την επιβίωσή μας ήταν να αποσυνδεθεί και να ξεχάσει τι συνέβαινε. Και να θυμάστε, ο εγκέφαλός μας πιστεύει ότι έπρεπε να είμαστε απλώς ένα καλό παιδί.
Αργότερα, έρχεται ο θυμός και η αγανάκτηση και τα δύο πρέπει να τα αντιμετωπίσουμε και να τα εκτονώσουμε στη θεραπεία μας. Όχι μόνο η αγανάκτηση καταστρέφει τις σχέσεις αλλά και μας κάνει να αισθανόματε απαίσια όπως και η δυσαρέσκεια. Η αγανάκτηση είναι ανέκφραστος παληός θυμός. Είναι θυμός που έχουμε σπρώξει κάτω και δεν είμαστε πρόθυμοι να κοιτάξουμε και να απελευθερώσουμε με υγιή τρόπο για να τον βγάλουμε από το σύστημά μας. Δυστυχώς, αυτή η αντίδραση παγώματος είναι παρούσα και σε άλλες καταστάσεις στη ζωή μας. Και συχνά, αυτό ακριβώς κάνουν τα όρια, αναδεικνύουν εσωτερική σύγκρουση και μερικές φορές στη συνέχεια εξωτερική σύγκρουση. Ο καθορισμός ορίων ενεργοποιεί την κατάσταση επιβίωσης μάχης, φυγής και παγώματος. Μπορεί να φοβόμαστε τις εκρηκτικές συμπεριφορές, την απομάκρυνση, το gaslight και την επίθεση ως απάντηση στην επιθυμία μας να βάλουμε τα όριά μας. Μπορεί ακόμη και να φοβόμαστε ότι θα χάσουμε μια σχέση. Επιπλέον θυμηθείτε – το μυαλό μας πιστεύει κυριολεκτικά ότι το να βάζουμε όρια δεν είναι υγιές. Όλες αυτές οι καταστάσεις μπορεί να είναι τρομερά επώδυνες, οπότε φυσικά θα τις αποφύγουμε αν είναι δυνατόν. Ευτυχώς, υπάρχουν τρόποι να κάνετε αυτή τη διαδικασία λίγο λιγότερο δύσκολη. Ας εξερευνήσουμε 6 από αυτά που θα μοιραστώ μαζί σας τώρα.
1) ΠΟΛΛΗ ΣΥΜΠΟΝΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΜΑΣ -Τα όρια είναι δύσκολα. Να είστε ευγενικοί, τρυφεροί και στοργικοί με τον εαυτό σας καθώς κουβαλάτε τα κύματα όλων των συναισθημάτων και των απαντήσεων που προκύπτουν κατά τη ρύθμιση των ορίων.
2) ΠΡΑΚΤΙΚΗ – Δεν μπορούμε να μιλάμε μόνο για αυτά τα πράγματα. Πρέπει να αναλάβουμε δράση και να εξασκήσουμε αυτά τα πράγματα. Μια βασική οριακή δεξιότητα είναι η ικανότητα να λέτε όχι όταν κάτι δεν σας φαίνεται σωστό. Προσέξτε την τάση να λέτε ναι χωρίς να σκέφτεστε καλά τα πράγματα. Εξασκηθείτε στο να διατηρείτε τα όριά σας με μικρούς τρόπους, όπως να επιστρέψετε τον σολομό ή τη μπριζόλα σας σε ένα εστιατόριο, αν δεν μαγειρευτεί σωστά ή να απορρίψετε μια πρόσκληση όταν προτιμάτε να περάσετε ένα βράδυ στο σπίτι. Αναγνωρίστε ότι οι άλλοι μπορεί να είναι απογοητευμένοι με τις επιλογές σας, αλλά αυτό δεν απαιτεί να υποχωρήσετε.
3) ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ ΣΩΜΑΤΟΣ – Ενισχύστε την επίγνωση των ορίων σας διερευνώντας τις ενδείξεις στο σώμα που σας δίνουν ανατροφοδότηση σχετικά με τις ανάγκες ή τα όριά σας. Ο καθορισμός σαφών αλλά ευέλικτων ορίων περιλαμβάνει την ακρόαση και το σεβασμό των σωματικών σας ενδείξεων. Οι έντονες αισθήσεις χρησιμεύουν συχνά ως σημαντικά σήματα που μπορούν να σας βοηθήσουν να αναγνωρίσετε πότε έχει ξεπεραστεί τα όριά σας.
4) MINDFULNESS- Η επίγνωση των πεποιθήσεών σας, των κανόνων με τους οποίους ζείτε και των συμπεριφορών σας μπορεί να σας βοηθήσει να επιβραδύνετε τις αυτόματες αντιδράσεις που έχετε στον κόσμο. Δείτε αν μπορείτε να αυξήσετε την αυτογνωσία σας σχετικά με το τι είναι κίνητρο για τις πράξεις σας. Γίνετε περίεργοι για τις συνήθειές σας στις σχέσεις σας. Παρατηρήστε τις σκέψεις και τις πεποιθήσεις που έχετε για τον εαυτό σας. Το πιο σημαντικό, θυμηθείτε να προέρχεστε από το θεμέλιο της αυτοσυμπόνιας και της μη κρίσης. Μαθαίνεις και μεγαλώνεις! Χτίζετε έναν νέο οριακό μυ αργά με την πάροδο του χρόνου.
5) ΤΙΜΗΣΤΕ ΤΟ «ΝΑΙ» ΣΑΣ – Η θεραπεία περιλαμβάνει τη δέσμευσή σας στην αυτοφροντίδα και την προθυμία να στραφείτε προς το Ναι σας. Αυτή η διαδικασία απαιτεί να αναγνωρίσετε τις δικές σας ανάγκες και να αναγνωρίσετε ότι οι άλλοι μπορούν και θέλουν να σας προσφέρουν. Είστε άξιοι σεβασμού και αγάπης. Μπορεί να είναι ευάλωτο να συντονιστείτε στις δικές σας ανάγκες και αυτό μπορεί να αισθανθείτε άβολα στην αρχή. Εξασκηθείτε στη φροντίδα του εαυτού σας με μικρούς τρόπους, όπως θα δίνατε στον εαυτό σας την άδεια να δοκιμάσει πολλά ζευγάρια καινούργια αθλητικά παπούτσια για τρέξιμο στο κατάστημα πριν δεσμευτείτε και αγοράσετε ένα.
6) ΖΗΤΗΣΤΕ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ – Εξασκηθείτε στην υποβολή αιτημάτων. Αυτή η διαδικασία απαιτεί να ανέχεστε τη δική σας απογοήτευση όταν απορρίπτονται αιτήματα. Επιπλέον, εάν το αίτημά σας ικανοποιηθεί, μπορεί να χρειαστεί να προκαλέσετε τον εαυτό σας για να λάβετε κάποιον που σας δίνει και σας φροντίζει. Η υπεράσπιση των αναγκών σας είναι ένας τρόπος να αναγνωρίσετε ότι αξίζει να σας φροντίζουν. Ελπίζω ότι θα κρατήσετε αυτή τη λίστα στη διάθεσή σας και θα την εξασκήσετε μέχρι να δημιουργήσετε τους μυς των ορίων σας. Θυμηθείτε, χρειάζεται χρόνος και δεν υπάρχει τέλειο. Εξακολουθώ να χαλάω τα όριά μου και ακόμα παγώνω από τον χρόνο. Ας ελπίσουμε ότι θα κρατήσετε αυτή τη λίστα στη διάθεσή σας και θα την εξασκήσετε μέχρι να δημιουργήσετε τον οριακό σας μυ. Θυμηθείτε, χρειάζεται χρόνος και δεν υπάρχει τέλειο. Εξακολουθώ να χαλάω τα όριά μου και ακόμα παγώνω από καιρό σε καιρό. Αλλά το να είσαι συνειδητοποιημένος και να είσαι μέσα στο παιχνίδι είναι πολύ καλύτερο από το να περνάς τη ζωή με το πάγωμα του αυτόματου πιλότου σε κάθε σημάδι σύγκρουσης και να νιώθεις αδύναμος να κάνεις οτιδήποτε γι’ αυτό.