Γιατί η συν-ρύθμιση είναι σημαντική;
Η συν-ρύθμιση είναι φυσική. Είναι ο τρόπος με τον οποίο έχουμε φτιαχτεί. Η αυτορρύθμιση δεν είναι φυσική, και χρειάζεται πολλή περισσότερη προσπάθεια. Κάνει το άτομο να κινείται σε μεγαλύτερη απομόνωση η οποία στη συνέχεια επιδεινώνει ολόκληρο τον κύκλο των συναισθημάτων που δεν εκφράζονται.
Δεν έχουμε γεννηθεί γνωρίζοντας πως να ηρεμούμε τους εαυτούς μας. Χρειαζόμαστε να μάθουμε την βιωμένη αίσθηση του να είσαι ήρεμος από κάποιον άλλον ο οποίος μπορεί να αντέξει τη θλίψη ή την απελπισία μας και να μείνει ρυθμισμένος στο δικό του νευρικό σύστημα. Αυτό ονομάζουμε συν-ρύθμιση.
Η συν-ρύθμιση είναι μια ισόβια ανάγκη. Ένα παιδί γεννιέται με ένα συμπαθητικό νευρικό σύστημα. Η ρύθμιση του παρασυμπαθητικού συμβαίνει μέσω της μητέρας. Λόγω των εξελικτικών δεσμών του η ανθρώπινη συν- ρύθμιση είναι το πλέον δυνατό μέσο ηρεμίας.
Το μωρό σας δεν θα αρχίσει να αισθάνεται την αυτορρύθμιση μέχρι να γίνει τρεισήμισι τεσσάρων χρονών και ακόμα και τότε θα χρειάζεται τη βοήθεια των ενηλίκων στη ζωή του. Εν τω μεταξύ είναι πολύ σπουδαία δουλειά το να τεθούν τα θεμέλια για δεξιότητες αυτορρύθμισης που θα του χρησιμεύσουν αργότερα.
Η συν-ρύθμιση είναι ένας προάγγελος για την αυτορρύθμιση. Εάν οι ενήλικες δεν είναι ρυθμισμένοι τα παιδιά μαθαίνουν να μην είναι ρυθμισμένα και αυτά.
Η συναισθηματική ρύθμιση δεν είναι μια ικανότητα με την οποία έχουμε γεννηθεί. Η διάθεση των εφήβων μπορεί να ταλαντεύεται όπως ένα εκκρεμές. Για να βοηθήσουμε τα παιδιά μας να αυτορρυθμίζουν ένα μεγάλο εύρος συναισθημάτων είναι ανάμεσα στα σημαντικά καθήκοντα των γονέων.
Τα παιδιά μαθαίνουν την αυτορρύθμιση από εμάς. Με αυτό τον τρόπο ένα παιδί όταν είναι αγχωμένο εμείς χρειάζεται να μένουμε ήρεμοι αυτό ρυθμίζοντας το δικό μας νευρικό σύστημα. Εμείς χρειάζεται να ηρεμούμε τον καρδιακό μας παλμό κάνοντας την φωνή μας ήρεμη και εκφράζοντας τα συναισθήματα για το παιδί μας. Η φυσική, η σωματική επαφή βοηθάει επίσης. Εάν εμείς έχουμε ενεργοποιηθεί και η φωνή μας είναι δυνατή και θυμωμένη το νευρικό σύστημα των παιδιών μας απορρυθμίζεται ακόμα περισσότερο. Τα παιδιά χρειάζονται να νιώθουν ασφαλή για να εκφράσουν τα συναισθήματα τους και να νιώσουν ότι τα αγαπάμε και τα αποδεχόμαστε με όλα τους τα συναισθήματα.
Επιπλέον ένας γονέας ο οποίος έχει συναισθηματική απορρύθμιση θα αγωνίζεται επίσης να διδάξει τα παιδιά του πώς να ρυθμίζουν τα συναισθήματά τους. Επειδή τα παιδιά δεν είναι από τη φύση γεννημένα με το να έχουν την ικανότητα να ρυθμίζουν τα συναισθήματά τους, έχοντας επιπλέον και έναν γονέα ο οποίος δεν μπορεί να τους δείξει αποτελεσματικά πως γίνεται, τότε το παιδί βρίσκεται σε κίνδυνο να μη μπορέσει να αποκτήσει την ικανότητα για συναισθηματική ρύθμιση.
Αποδεχόμενοι την κατάσταση αυτή των παιδιών μας τους δείχνουμε αγάπη. Αυτό τα μαθαίνει ότι τα αγαπάμε χωρίς όρους και ότι μπορούν να μείνουν αυθεντικά με το να είναι ο εαυτός τους. Τα παιδιά δεν είναι υπεύθυνα για το δικό μας τραύμα. Δεν είναι υπεύθυνα τα παιδιά γιατί εμείς ενεργοποιούμαστε από κάτι που μας ενοχλεί. Εμείς είμαστε υπεύθυνοι για ότι μας ενοχλεί κι εμείς χρειάζεται να μάθουμε να αυτορυθμίζουμε τους εαυτούς μας για να μπορέσουμε να το μάθουμε και στα παιδιά μας. Οι περισσότεροι από μας έχουμε πρόβλημα με αυτό. Και αυτό συμβαίνει επειδή κανένας δε μας δίδαξε όταν ήμασταν παιδιά. Τα μικρά μας μαθαίνουν με το να μιμούνται την δική μας συμπεριφορά και εκείνα με τη σειρά τους είναι ο καθρέφτης μας. Δεν μπορούν να μάθουν κάτι χωρίς να το έχουν δει, χωρίς να έχουν δει πως το κάνουμε εμείς. Έτσι το να λέμε σε ένα παιδί να ηρεμήσει ή να πάει στο δωμάτιο του μέχρι να λήξει η τιμωρία του δεν είναι καθόλου λειτουργικό και δεν έχει αποτέλεσμα. Φαντάζει στα μάτια του ότι είναι ακόμα και ειρωνικό. Δεν μπορούμε να διαπραγματευτούμε με άγχος επειδή είμαστε ενεργοποιημένοι και δεν ερχόμαστε σε επαφή με τις ανάγκες του παιδιού. Κατά την άποψη μου όταν νευριάζουμε και φωνάζουμε και απαιτούμε από ένα παιδί να ηρεμήσει δείχνουμε ότι βρισκόμαστε εμείς σε κατάσταση τιμωρίας. Μοιάζουμε με μεγάλα παιδιά που νιώθουν ανήμπορα να διαχειριστούν το δικό τους άγχος και κατηγορούν γι’ αυτό την συμπεριφορά του παιδιού. Με αυτή τη συμπεριφορά μας δείχνουμε στα παιδιά πως να μένουν απορυθμισμένα και να αισθάνονται τιμωρημένα και εγκαταλελειμμένα συναισθηματικά επειδή έχουν ένα πρόβλημα. Στο μόνο που τα εκπαιδεύουμε είναι ότι τα συναισθήματα τους δεν αξίζουν γι’ αυτό τιμωρούνται και επειδή έχουν συναισθήματα είναι δικό τους πρόβλημα να τα λύσουν. Επίσης όταν τα παιδιά είναι αγχωμένα η σκέψη τους δεν λειτουργεί γιατί ο εγκέφαλος κλείνει, καταρρέει. Δεν είναι ικανά να σκεφτούν καθαρά και να μάθουν. Μόνο αντιδρούν. Αυτό σημαίνει ότι οτιδήποτε προσπαθείτε να τα μάθετε δεν θα το ακούσουν ποτέ. Βρίσκονται σε κατάσταση επιβίωσης. Ο μόνος τρόπος για να ηρεμήσει το νευρικό τους σύστημα και να λειτουργήσει η σκέψη τους είναι να συν-ρυθμιστούν. Το πρώτο που χρειάζονται τα παιδιά είναι να αισθάνονται ασφαλή και ότι τα αγαπάμε. Εμείς χρειάζεται να μάθουμε στα παιδιά μας μέσα από τα δύσκολα συναισθήματα και ονομάζοντας τα για εκείνα.
Πως είναι η απορρύθμιση σ’ ένα παιδί;
Η συμπεριφορά που δεν είναι ρυθμισμένη φαίνεται σαν μια συμπεριφορά στο παιδί ή στον έφηβο με το να είναι ευέξαπτος, θυμωμένος και που έχει συχνά την τάση να καυγαδίζει και να έχει ξεσπάσματα.
Αυτές οι συμπεριφορές συμβαίνουν αρκετές φορές μέσα στην εβδομάδα ή πολύ πιο συχνά και μπορούν να διακοπούν κάποιες φορές με μια καλή συμπεριφορά του παιδιού.
Τι μπορούμε να κάνουμε για να συν-ρυθμίσουμε το παιδί μας:
- Πάρτε μια βαθιά εισπνοή και ηρεμήστε τον εαυτό σας. Μπορείτε να ηρεμήσετε γρήγορα με μία βαθιά εισπνοή από την κοιλιά. Πάρτε μία αναπνοή από τη μύτη κρατήστε την για μερικά δευτερόλεπτα και εκπνεύσετε σιγά από το στόμα. Ενεργοποιώντας το πνευμονογαστρικό νεύρο βοηθάει στο να ηρεμήσετε.
- Ελαχιστοποιήσετε την δική σας κίνηση και τη δική σας στάση σώματος. Μπορείτε να καθήσετε κάτω έτσι ώστε να είστε στο ίδιο επίπεδο με το παιδί. Αυτό βοηθάει το παιδί να αισθανθεί ασφάλεια. Κάντε τον εαυτό σας μικρότερο.
- Να είστε περίεργος και να δείχνετε ότι θέλετε να καταλάβετε. Ρωτήστε το τι συμβαίνει.
- Πλησιάστε το και κάντε του ένα ωραίο άγγιγμα και δείξτε ότι το ακούτε.
- Ονομάστε τα συναισθήματα. Χρησιμοποιήστε τις κατάλληλες λέξεις για να εκφράσετε το συναίσθημα.
- Δείξτε του τεχνικές αυτορύθμισης. Αναπνεύσετε μαζί. Αναπνεύστε σιγά μαζί του. Ζητήστε του να σας ακολουθήσει σ’ αυτά που κάνετε εάν μπορεί. Εάν όχι τότε ας προσέχει τι κάνετε.
- Δώστε του χώρο και μετά ξανά πείτε τι θέλετε. Τραγουδήστε ένα τραγούδι, κάντε μία κίνηση μαζί, διαβάσετε μια ιστορία, κάντε μασάζ.
- Αργότερα όταν το παιδί είναι ήρεμο μπορείτε να συζητήσετε για το τι προκάλεσε αυτό τον καβγά και διδάξετε τους πράγματα που εσείς είδατε ότι έγιναν λάθος. Το να τους διδάξετε την συμπόνια και την κατανόηση δε σημαίνει ότι δεν είναι επίσης σημαντικό να υπάρχει χώρος για τα λάθη και να τους πείτε όταν είναι έτοιμα να ακούσουν πως έπρεπε να συμπεριφερθούν.