Τι σημαίνει να βάλω όρια στα παιδιά.
Θα σας το κάνω πιο εύκολο όταν σας πω να φανταστείτε την οριοθέτηση σαν ένα προστατευτικό δίχτυ ασφαλείας που μαθαίνεις τα παιδιά πώς να συνυπάρχουν αρμονικά με τους γύρω τους, πως να αντιλαμβάνονται και να σέβονται τον προσωπικό τους χώρο και τον χώρο των άλλων αλλά και πως να εκφράζουν τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους άμεσα και λειτουργικά
Ακούγεται δύσκολο να το καταλάβουμε αλλά όταν το αναλύσουμε τότε πιστέψτε με θα γίνει ευκολότερο.
Ο εγκέφαλος των παιδιών χρόνο με το χρόνο αναπτύσσεται και βγαίνοντας από την εγωκεντρική τους οπτική που κυριαρχεί στα πρώτα τους χρόνια ξεκινούν να συνειδητοποιούν ότι ζουν καθημερινά με άλλους ανθρώπους, όμως, δεν έχουν ακόμα τις δεξιότητες να διαχειριστούν την συμπεριφορά τους με τέτοιο τρόπο ώστε να εκφράζουν τις επιθυμίες τους και ταυτόχρονα να δίνουν χώρο στους άλλους και να καλλιεργούν αυτό που ονομάζουμε πειθαρχία.
Άρα αρχίζουμε να καταλαβαίνουμε ότι λέγοντας την λέξη πειθαρχία σημαίνει να βάλω και να μάθω τα παιδιά μου να βάζουν όρια. Τους διδάσκουμε εκτός την πειθαρχία, το σεβασμό, την οργάνωση του προγράμματος τους, την ενσυναίσθηση να μπαίνουν δηλαδή στη θέση των άλλων, την ξεκάθαρη συνεννόηση του τι περιμένουμε από εκείνα και ποιες συμπεριφορές είναι κατάλληλες και αποδεκτές σε κάθε συνθήκη χωρίς αυτά τα παιδιά να αισθάνονται χαμένα και από διοργανωμένα.
Τα παιδιά χάνονται γιατί δεν καταλαβαίνουν πως να αντιδράσουν σε διάφορες προκλήσεις, πώς να επικοινωνήσουν με τους άλλους, να αναγνωρίζουν τις επιθυμίες τους, να γνωρίζουν πως να μιλήσουν χωρίς να προσβάλλουν, πώς να εκφράσουν τα συναισθήματά τους χωρίς ακραίες συμπεριφορές. Με το να τους μάθουμε τι σημαίνει όριο, τους δείχνουμε αφενός την αγάπη μας και την ενεργή παρουσία μας στο μεγάλωμα τους και λειτουργούμε ως φωτεινή ένδειξη για το πώς να αντιλαμβάνονται την ζωή και την συνύπαρξη με τους γύρω τους.
Πώς όμως μπορώ να βάλω όρια στα παιδιά πρακτικά;
Τα παιδιά χρειάζονται ευγενικά, στοργικά όρια για να αισθάνονται ασφαλή και ήρεμα, κρατημένα στις σχέσεις τους και ασφαλή στον κόσμο τους.
Η φροντίδα ενός μικρού παιδιού είναι μια τεράστια ευκαιρία να μάθετε για τα δικά σας όρια, καθώς και να διαμορφώσετε τη σαφή, συνεπή φροντίδα για τα νήπια ή τα παιδιά προσχολικής ηλικίας στη ζωή σας. Οι ενήλικες αντιμετωπίζουν προκλήσεις όταν προσπαθούν να θέσουν όρια που τιμούν τις δικές τους ανάγκες και τις ανάγκες των παιδιών τους. Διαβάστε παρακάτω για να μάθετε γιατί τα όρια είναι υγιή για τα παιδιά και τους ενήλικες και πώς να θέσετε τα όρια συμπόνιας και καλοσύνης που τροφοδοτούν πραγματικά τις σχέσεις ενηλίκου-παιδιού.
Σημείωση: Αν και οι προτάσεις αυτές απευθύνονται σε παιδιά 18 μηνών – 5 ετών, μπορούν εύκολα να εφαρμοστούν σε άλλες ηλικιακές ομάδες.
8 Βήματα για να βάλετε συμπονετικά & ευγενικά όρια στα παιδιά
1. Αφήστε τα συναισθήματά σας να είναι ο οδηγός σας:
Το να αισθάνεστε ενοχλημένοι, αγανακτισμένοι ή κατακλυσμένοι με τη συμπεριφορά ενός παιδιού σηματοδοτεί ότι χρειάζεται ένα όριο. Τα παιδιά μας ευδοκιμούν όταν τα ευχαριστιόμαστε – κάτι που δεν μπορούμε να κάνουμε όταν αισθανόμαστε αρνητικά για τη συμπεριφορά τους. Συχνά, ο καθορισμός ορίων απαλλάσσει τα παιδιά από μια κολλημένη κατάσταση έντασης και ανησυχίας.
2. Αναπροσαρμόστε τις ανάγκες έναντι των επιθυμιών: Προκειμένου να τιμήσουμε τα συναισθήματά μας και να θέσουμε λογικά όρια ως απάντηση, μπορεί να είναι χρήσιμο να διαφοροποιήσουμε τις ανάγκες του παιδιού σας (όπως ύπνος, φαγητό, ποτό και αίσθηση ασφάλειας) και τις επιθυμίες (όπως π.χ. για να παίξετε ένα συγκεκριμένο παιχνίδι, να φάτε ένα αγαπημένο φαγητό ή να καθυστερήσετε την προετοιμασία). Ενώ ο ρόλος μας ως φροντιστές είναι να ικανοποιούμε τις ανάγκες των παιδιών ανεξάρτητα από το πώς νιώθουμε, δεν ωφελεί ούτε εμάς ούτε τα παιδιά μας να κάνουμε κάτι που δεν θέλουμε να κάνουμε ως απάντηση στις απαιτήσεις των παιδιών που βασίζονται στις ανάγκες.
3. Μην αφήνετε τις ενοχές να σας εξουσιάζουν:
Οι ενοχές, η προσπάθεια να ευχαριστήσουμε και ο φόβος να απογοητεύσουμε τους άλλους είναι όλα κίνητρα που μας εμποδίζουν να θέσουμε τα όρια που χρειάζονται τα παιδιά μας (και συχνά χρειαζόμαστε απεγνωσμένα κι εμείς!).
Η επιτρεπτικότητα και η αμφιθυμία μας παίρνουν μακριά από τη δική μας διαίσθηση και σε μια άβολη κατάσταση εσωτερικής σύγκρουσης – την οποία τα παιδιά μπορούν να αισθανθούν και να αισθάνονται αναστατωμένα.
4. Να είστε ξεκάθαροι, σίγουροι, άνετοι και συνδεδεμένοι: Βάλτε σε δράση αυτές τις λέξεις – κλειδί των υγιών ορίων λέγοντας αυτό που εννοείτε με τους απλούστερους δυνατούς όρους, με πεποίθηση και αρκετή άνεση που δεν χρειάζεται να υψώνετε τη φωνή σας ή να είστε υπερβολικά σοβαρά για αυτό. Αυτό είναι πιο ισχυρό όταν γίνεται με αληθινή στοργή. Με αυτόν τον τρόπο ανοίγει ο δρόμος για τη σύνδεση.
5. Εξισώνουμε τα όρια με το να βλέπουμε και να αγαπάμε ολόκληρο το παιδί: Για τα παιδιά, τα όριά που τους βάζουμε σημαίνει ότι τα βλέπουμε, τα αγαπάμε, νοιαζόμαστε αρκετά για να κάνουμε την προσπάθεια, μια προσπάθεια που τα παιδιά πάντα αισθάνονται και εκτιμούν. Ποτέ μην αμφιβάλλετε ότι.” Η επιστροφή σε αυτήν την αλήθεια μπορεί να μας βοηθήσει να νιώσουμε καλά όταν βάζουμε δύσκολα όρια με τα παιδιά που μας ενδιαφέρουν. Ένα παράδειγμα για το πώς να το κάνετε αυτό με το παιδί σας όταν δεν είναι πρόθυμο να κάνει κάτι αδιαπραγμάτευτο, όπως να πάει στο σχολείο ή να κάνει ντους, είναι – αντί να πείτε “πρέπει να το κάνεις!” θα μπορούσατε να πείτε “Λοιπόν, πρέπει να το κάνεις, αλλά πώς μπορώ να το κάνω πιο εύκολο ή καλύτερο για εσάς;” Θα μπορούσατε να δώσετε κάποιες προτάσεις όπως “μπορείτε να ακούσετε μουσική ενώ κάνετε ντους” ή “Μπορώ να σας βοηθήσω να λούσετε τα μαλλιά σας” ή “τι θα έλεγες να σταματήσουμε στην παιδική χαρά για 5 λεπτά πριν το σχολείο” ή “μπορείς να πάρεις το αγαπημένο σου μπουφάν στο σχολείο σήμερα».
6. Οραματιστείτε την επιτυχία: Φανταστείτε το παιδί να κάνει αυτό που του ζητάτε καθώς το λέτε. Αυτό τους δείχνει ότι πιστεύετε στα όρια που βάζετε, κάτι που βοηθά τα παιδιά να αισθάνονται πιο άνετα – και πιο πιθανό να συνεργαστούν.
7. Να περιμένετε και να αποδεχτείτε την απώθηση: Είναι δουλειά σας ως ενήλικας να θέσετε τα όρια και δουλειά του παιδιού να σας ενημερώσει για το πώς νιώθει γι’ αυτό. Συχνά, δεν θα τους αρέσει – αλλά αν περιμένετε μια αντίδραση, μπορείτε να είστε έτοιμοι να αντιμετωπίσετε ήρεμα την καταιγίδα χωρίς να υποχωρήσετε. Μερικές φορές, τα παιδιά πιέζουν σκληρά εναντίον μας επειδή υποσυνείδητα αναζητούν μια συναισθηματική απελευθέρωση. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η αντίδρασή τους σε ένα όριο δεν είναι απλώς επικοινωνία – καθαρτική.
8. Δεσμευτείτε στη φροντίδα του εαυτού σας: Όταν τα πράγματα γίνονται δύσκολα και τα όριά σας αρχίζουν να ταλαντεύονται, επαναλάβετε την αποφασιστικότητά σας να γνωρίζετε ότι τα όρια είναι η απόλυτη αυτοφροντίδα που είναι τόσο καλή για τα παιδιά σας.
Είναι σημαντικό για τα παιδιά σας να γνωρίζουν ότι έχετε όρια και ότι αισθάνεστε ξεκάθαροι και καλοί με τις επιλογές που κάνετε. Και όταν φροντίζετε τον εαυτό σας, είναι πολύ πιο εύκολο για την αγάπη, τη στοργή και την απόλαυση στο παιδί σας να λάμψει!